Хууль: 250 хүртэлх өрхөд цэцэрлэг, 1000 хүртэлх өрхөд сургууль төлөвлөхөөр тусгалаа

Монгол Улсын Их Хурлын 2025 оны хаврын ээлжит чуулганы хуралдаанаар Хот байгуулалтын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хууль болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулиудыг хэлэлцэн баталсан.

Хотжих үйл явц эрчимжиж, хот, суурин газрыг чиглэсэн хүн амын шилжилт хөдөлгөөний нөлөөгөөр томоохон хот, суурин газарт хүн ам, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний төвлөрөл үүсэж, дэд бүтэц, боловсрол, эрүүл мэнд зэрэг иргэдэд зориулсан төрийн үйлчилгээний хүртээмж муудаж, түүнээс шалтгаалсан эдийн засаг, нийгмийн тулгамдсан асуудлууд үүсэх болсон. Тиймээс Хот байгуулалтын тухай хуульд нэмэлт оруулж, хот, тосгоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөнд тавигдах шаардлагад эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэг, тэдгээрийн хүртээмжийг тооцоолсон байхаар, түүнчлэн хот, тосгоныг хөгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө нь 250 хүртэлх өрх тутамд нэгээс доошгүй цэцэрлэг, 1000 хүртэлх өрх тутамд нэгээс доошгүй төрийн өмчит сургуулийг төлөвлөж тооцохоор тусгалаа.

 Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга хот, тосгоны ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулах, тодотгол, шинэчлэл хийх асуудлыг санаачлан зохион байгуулахад, мөн аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал хот байгуулалтын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын саналыг үндэслэн хот, тосгоны хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөг батлахад Хот байгуулалтын тухай хуульд заасан хот, тосгоны хөгжлийн ерөнхий болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөнд тавигдах шаардлагуудад нийцүүлэх, түүний дотор энэ хуулиар нэмж тусгаж байгаа эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэг, тэдгээрийн хүртээмжийг тооцоолсон байх шаардлагыг мөн хангасан байхаар өөрчлөлт орууллаа.

Түүнчлэн аймаг, нийслэлийн Засаг дарга хот, тосгоны батлагдсан хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө болон барилгажилтын төслийг үндэслэн газар олгох, хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах эрхтэй одоогийн хуулийн зохицуулалт дээр газрыг олгох, хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулахаас гадна хяналт тавих, тайлагнах үүрэгтэйгээр тусгалаа.

Дээрх хуулийн өөрчлөлттэй холбоотойгоор дараах хуулиудад өөрчлөлт орууллаа. Үүнд:

-Барилгын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, эрх бүхий байгууллага барилгын ажлын зөвшөөрөл олгохдоо Хот байгуулалтын тухай хуульд заасан хот, тосгоны хөгжлийн ерөнхий болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний шаардлагад нийцэж байгаа эсэхийг харгалзан үзэхээр нэмж тусгаж, хэрэв нийцээгүй бол барилгын ажлын зөвшөөрөл олгохоос татгалзахаар хуульчиллаа. Барилгын тухай хуульд заасан барилгын зураг төсөлд тавигдах шаардлагад зураг төслийг хот, тосгоны хөгжлийн ерөнхий болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөнд үндэслэн боловсруулсан байхаар нэмж тусгасан болно. 

-Хот суурин газрыг дахин хөгжүүлэх тухай хуульд нэмэлт оруулж, аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн Засаг дарга хот, суурин газрыг дахин хөгжүүлэхээр иргэн, хуулийн этгээдээс гаргасан саналыг дэмжсэн тохиолдолд төсөл хэрэгжүүлэхээр сонгох талбайд хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө боловсруулах, батлуулах ажлыг Хот байгуулалтын тухай хуульд заасан хот, тосгоны хөгжлийн ерөнхий болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний шаардлагын дагуу зохион байгуулахаар нэмж тусгасан.

-Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулсан бөгөөд нийслэлд харьяалагдахаас бусад орон нутгийн зэрэглэлтэй хотын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөг батлах Хотын зөвлөлийн бүрэн эрх дээр уг төлөвлөгөөг батлахдаа холбогдох хуульд заасан шаардлагад нийцсэн эсэхийг хянаж, батлахаар заасан.

-Түүнчлэн хотын хөгжлийн ерөнхий болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөг хууль тогтоомжид заасан журмаар батлуулж, хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах хотын захирагчийн бүрэн эрх дээр ийнхүү батлуулж, хэрэгжүүлэхээс гадна тайлагнах чиг үүргийг нэмж тусгасан.

Хууль батлагдсанаар хот, суурин газарт эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг оновчтой тооцож, хуульд заасан өрхийн тоо хэмжээг харгалзан төлөвлөлтийн баримт бичигт тусгах, улмаар уг төлөвлөлтөд тавигдсан шаардлагыг баримтлаагүй бол барилгын ажлыг эрхлэх зөвшөөрлийг олгохгүй байхаар хуульчилж, энэ талаарх аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг даргын эрх, үүргийг тодорхой болгосон. Ингэснээр хот, суурин газарт эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэгийг тооцоолохгүйгээр орон сууцны хороолол, хотхон, барилга барихыг хязгаарлаж, хүртээмж нэмэгдэх ач холбогдолтой хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.